|
Program içeriği a-Aracı tanıma ve araç kullanmaya hazırlık 1-Araçta genel olarak bulunan kısımlar A-MOTOR :yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere denir. ![]() Formun Üstü MOTOR TİPLERİ ![]() Benzin Motoru Nasıl Çalışır? Benzin motorları günümüzde en çok kullanılan motor tipi olup, %20′lik verimi aşamasa da halen kullanılmaya devam edilmektedir. 1876 yılında Alman mühendis Nikolaus Otto tarafından bulunan benzin motorları o dönemlerdeki %3-5′lik verimden bugün en iyi bir Ferrari motorunda %20′lere kadar çıkartılmıştır fakat yine de yakıtın oluşturduğu kuvvetin yaklaşık %10′u aktarma organalarına(arkadan itişli bir otomobil için), %5′i pistonların ataletine, %5′i sürtünmeye ve %60 kadarı da ısı olarak dışarı atılıp tamamen boşa harcanmaktadır. ![]() ![]() Dizel Motoru Nasıl Çalışır? Benzin yani Otto motorundan 16 yıl sonra, 1892 yılında Alman mühendis Rudolf Diesel tarafından bulunmuştur. Benzinli motorlarla temelde birçok özelliği aynıdır. Tek farkı piston içerisinde sıkıştırılanın yakıt + hava karışımı değil sadece hava olmasıdır. Sıkıştırılan hava belirli bir basınç ve sıçaklığa ulaştığında yüksek basınçlı enjektörden yakıt püskürtülür ve sıkışan sıcak havanın içerisinde yakıtın patlaması ile piston aşağı doğru itilir. Benzin motoruyla olan temel fark budur fakat bunun avantajları ve dezavantajları vardır. Dizel motorunun en büyük avantajı, yanmanın hava içerisine enjekte edilen yakıt ile sağlanması sonucunda daha kusursuz gerçekleşmesi ve buna bağlı olarak daha verimli olmasıdır. MOTORUN YAPISI Yanma Odası Nasıl Çalışır? ![]() Piston Ü.Ö.N. de iken üst tarafında kalan boşluğa yanma odası denir. Yanma olayı yanma odasında gerçekleşir. Yanma olayının sonucunda yakıttaki kimyasal enerji önce ısı enerjisine dönüştürülür. Ortaya çıkan ısı enerjisi piston biyel mekanizmasıyla da mekanik enerjiye çevrilir. Motorlarda genellikle yanma odası silindir kapaklarında bulunur. Bazı motorlarda ise yanma odasının bir kısmı piston üzerinde mevcuttur Motorlarda iyi bir karışımın oluşmasında ve iyi bir yanmanın gerçekleşebilmesinde yanma odaları büyük bir rol oynar. ![]() Çeşitleri: Yakıtın yanma yerine göre: a-içten yanmalı(araçlar) b-dıştan yanmalı(buhar türbünleri) zamanlarına göre: a-Dört zamanlı ![]() b-iki zamanlı motorlar yakıt çeşidine göre: 1-Benzinli 2-Dizel 3-LPG YAPIM ÖZELLİĞİNE GÖRE 1-SIRA TİPİ 2-V TİPİ 3-YATIK BOKSÖR 4-YILDIZ TİPİ ![]() ![]() ![]() ![]() Silindir bloğu :içerisinde silindirler,krank mili,yağ pompası,dışında yakıt pompası,distribütör,yağ filitresi,şarj dinoması,marş motoru gibi elemanlar bulunur ![]() Silindir bloğu :içerisinde silindirler,krank mili,yağ pompası,dışında yakıt pompası,distribütör,yağ filitresi,şarj dinoması,marş motoru gibi elemanlar bulunur Silindir kapağı:motor bloğununüzerinde bulunur.yanma odalarının ,su kanallarının.subapların.kapak blok bağlantısındakı kanalları su ve yağ sızdtrmamasını sağlar. ![]() ![]() Subap kapağı;subap makenizmasınıve motoru su toz ve pisliklerden korur.motor yağı üzerindeki yağ kapağından konur. ![]() ![]() Radyatör:motordan sıcak suyu alarak soğutarak geri gönderir. ![]() Karbüratör;yanma işlemi için gerekli benzin-hava karışımını 1/15 oranında karıştıran makenizmadır ![]() HAVA FİLİTRESİ:MOTOR İ.ERİSİNE ALINACAN HAVAYITEMİZLEYİP KARBÜRATÖRE VEYA EMME MANİFOLTUNA GÖNDERİR. ![]() EMME MANİFOLDU:YAKIT KARIŞIMINI KARBÜRATÖRDEN MOTORUN EMME SUBAPLARINA AKTARAN PARÇA ![]() EGSOZ MANİFOLDU:EPSOZ GAZLARINI YANMA ODALARINDAN EGROZ BORUSUNA AKTARAN PARÇA. ![]() ![]() YAĞ FİLİTRESİYAĞ POMPASININ BASTIĞI YAĞI SÜZEREK TEMİZLER. ![]() ![]() BUJİ:KIVILCIM ÇIKARARAK HAVA YAKIT KARIŞIMINI ATEŞLEYEN SİSTEMDİR. ![]() ENDÜKSİYON BOBİNİ:6-12 VOLTLIU AKÜ VOLTAJINI BUJİDE TIRNAK ARALIĞI ATLAYACAK KADAR YÜKSEK VOLTAJA ÇIKARAN SİSTEMDİR. ![]() REGÜLATÖR :alternator (şarj dinamosu)ile elde edilen enerjiyi doğru akımın ayarlanması için kullanılır. ![]() B-Motorun hareketli parçalari: krank mili:pistonların karşılıklı hareketlerini bir eksen etrafında dönen harekete çevirir. ![]() PİSTON:SİLİNDİR İ,ÇERİSİNDEKİ PATLAMA SONUCUNDA OLUŞAN HAREKETİ İNİP ÇIKARAK KRANK MİLİNE İLETEN PARÇA. ![]() PİSTON KOLU;PİSTON HAREKETİNİ KRANK MİLİNE ULAŞTIRAN PARÇA YAĞ POMPASI YAĞI KARTERDEN EMEREK YAĞ FİLİTRESİNE VE ANA YAĞ KANALLARINA BASAR. ![]() YAKIT POMPASI:YAKITI DEPODAN ALIP KARBÜRATÖRE GÖNDEREN PARÇA ![]() DİSTRÜBÜTOR:ENDÜKSİYON BOBİBİNDEN ALDIĞI YÜKSEK VOLTAJI,MOTORUN ÇALIŞMA SIRSINS GÖRE DAĞITAN PARÇA: ![]() MARŞ MOTORU:MOTORA İLK HAREKETİ VEREN PARÇA. ![]() ALTERNATÖR (ŞARJ DİNAMOSU) AKÜYÜ Şarj ederve araçların elektrik alıcılarına gerekli akımı sağlar. ![]() Su-devridaim pompasıradyotördeki suyu motoru su kanallarına pompalayan sistemdir. ![]() Enjeksiyon (mazot pompası:püskürtme sırsına gore enjektörlere mazot pompalar ![]() Enjeksiyon:dizel motorlarda mazotu sıcak hava üzerine püskürterek yanmasını sağlayan parçadır. ![]() Kam mili<:dişli veya zincir sayesinde hareketi krank milinden alaraksubaplara yağ pompasına yakıt otomotiğinr,distrübütere iletir. ![]() Subaplar emme subabı; yakıt hava karışımının silindire girmesini sağlayan Egsozdan çıkan gazların dışarı atılmasını sağlar. Motorun çalışma prensipleri Alt üst ölü nokta Dizellerde enjektörden püskürtülen motorin kullanılır. ![]() ![]() ![]() ![]() ELEKTRİK SİSTEMİ Ateşleme Sistemi Nasıl Çalışır? ![]() İçten yanmalı motorlar 100 seneden fazladır popüler olarak kullanılan, düşük verimi, çevre kirliliğe neden olması, ağır ve hantal olması gibi birçok eksi yönüne rağmen vazgeçilemeyen sistemler olmuştur. Günümüzde son derece komplike şekilde ve ince ayarlara dayalı biçimde çalışan bu motorlar, genel olarak Otto Motoru yani benzin motoru olarak bilinir. İçten yanmalı motorların en önemli örneği olan bu tip motorlar, yanma odası içerisine emme kanalından alınan hava-yakıt karışımının buji ile ateşlenmesi sonucunda pistonu aşağı ittirmesi prensibine dayalı olarak çalışır. Ateşleme gelişigüzel birşekilde yapılmaz, distribütör tarafından ayarlanmış bir düzeni vardır ve bujiler bu sıraya göre ateşleme yaparlar. En çok kullanılan motor tipi dört zamanlı olandır. Parçaları: akümülatör,kontak anahtarı,endüksiyon bobini (6-12 voltu 15-20 bine çıkarır) distributor tevzi makarası,kondansötör(platinler açılıp kapandığındaakımı depo ederek platinlerin meme yapmasını önler)bujiler Akü1-elektroliz seviyesi plakaların 1 cm üstünde olmalı 2-elekroliz seviyesi düşerse saf su konur. 3-iki kutup başına metal parça değmemeli patlar. 4-kışın donmaması için tam şarj olur 5-akü üzerinde toz ve pislikler sıcak sui le temizlenmeli 6-artı kutup kalın,eksi kutup incedir. 7-akü sabitlenmelidir. 8-kutup başları oksitten korunmalı 9-alternatörlü araçlarda elektrik kaynağında kutup başları sökülmeli 10-akü bağlanırken once artı sonar eksi uç takılmalı sökülürken tersi olmalıdır.MOTOR ÇALIŞMAZKEN KONTAK ANAHTARI ATEŞLEME DURUMUNDA OLMASI SAKINCASI: ENDÜKSİYON BOBİNİ YANAR PLATİN YANAR.ONUN İÇİN KONTAK ANAHTARI KAPATILMALIDIR.DİSTRÜBÜTÖR 1.PLATİN MEME YAPMIŞSA PLATİN TEMİZLENİR. 2-BUJİ,PLATİN,AVANS AYARLARI YAPILIR. 3-BUJİ PLATİN BELLİ KİLOMETREDE DEĞİŞİR. 4-BUJİ KABLOLARINDAN BİRİ ÇIKMIŞSA MOTOR SARSINTILI ÇALIŞIR.MOTOR SU BİRİKİNTİSİNE GİRİP ISLANMIŞSA ATEŞLEME SİSTEMİNİN PARÇALARI KURUTULUR. 5-ARAÇLARDA YANGIN ÇIKARSA KUTUP BAŞLARI SÖKÜLÜR. 6-BUJİ KLURUM BAĞLAMIŞSA NORMAL ATEŞLEME OLMAZ. 7-KARIŞIMORANI BOZUKSA EGSOZDAN SİYAH DUMAN ÇIKAR. DÖRT ZAMANLI MOTORLARDA BUJİNİN ATEŞLEMESİ SIKIŞTIRMA ZAMANI SONUNDA YAPILIR. 8-DİZEL MKOTORLARDA ATEŞLEME SIKIŞTIRMA SONUNDA YAKIT PÜSKÜRTÜLEREK YAPILIR. 9-DİZELLERDE SIKIŞTIRMA ORANI DAHA YÜKSEKTİR.: BENZİNLİ MOTORLARDA YAKIT SİSTEMİ |