|
Yönetmelikler — Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar, İlkeler AmaçMadde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, atık yağların üretiminden bertarafına kadar, a) Çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesini, b) Çevre ve insan sağlığına zarar vermeden geçici depolanmasını, taşınmasını, bertaraf edilmesini, c) Atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların oluşturulmasını, d) Geçici depolama ve geri kazanım tesislerinin kurulması ve bu tesislerin çevreyle uyumlu yönetimi için buna yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasların düzenlenmesini sağlamaktır. Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik Ek-1’de verilen I., II. ve III. kategori atık yağların üretimi, geçici depolanması, toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertarafı, ticareti, ithalat ve ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve cezai sorumlulukları düzenler. Hukuki Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik 9 Ağustos 1983 tarihli ve 2872 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 1 ve 3 üncü maddelerinde öngörülen amaç ve ilkeler doğrultusunda bu Kanunun 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 8 Mayıs 2003 tarihli ve 25102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1 ve 2 nci maddelerinde belirtilen amaç ve görevler doğrultusunda Kanunun 9 uncu maddesinin (d), (h), (o), (p), (s) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığı’nı, Yönetmelik: Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’ni, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 27.08.1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ni, Yağ: Orijinal kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen, mineral/sentetik esaslı ve/veya gerekli ilaveleri içeren yağlama ürünlerini, Baz Yağ: Rafinerilerde üretilen alifatik, aromatik ve karışık (alifatik+aromatik) esaslı petrol ürününü veya sentetik olarak (kimyasal yolla) elde edilen yağı, Atık Yağ: Kullanılmış taşıt yağları (benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, iki zamanlı motor, hidrolik fren, antifiriz, gres ve diğer özel taşıt yağları); endüstriyel yağları (hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, pas ve korozyon, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, genel amaçlı, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağları ve endüstriyel gresleri) ve özel müstahzarları (kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri)ve kontamine olmuş yağ ürünlerini, I. Kategori Atık Yağ: Ek-1’de verilen, yeniden işlenmesine müsade edilen ve rejenerasyon ve rafinasyon yolu ile geri kazanıma uygun atık yağlar ile Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları, II. Kategori Atık Yağ: Ek-1’de verilen, Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları, III. Kategori Atık Yağ: Ek-1’de verilen, rafinasyona uygun olmayan, ilave yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde zararsız hale getirilmesi gereken atık yağları, Atık Motor Yağı: Belirli bir kullanım süresi sonucunda motorlu araçlardan kaynaklanan ve orijinal kullanım amacına uygun olmayan atık yağları, Yağ Üreticisi: Orijinal kullanım amacına uygun olarak yağ üreten (rafineri hariç) ve/veya ithal eden veya atık yağları işleyerek ulusal ve uluslararası standart ve şartnamelere uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürebilen tesisleri işleten gerçek ve tüzel kişileri, Atık Yağ Üreticisi: Faaliyetleri esnasında Ek-1’de belirtilen atık yağların oluşmasına neden olan, kaynağın bilinmemesi durumunda ise bu atıkları mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri, Atık Motor Yağı Üreticisi: Atık motor yağlarını üreten, kaynağının bilinmemesi durumunda ise atık motor yağlarını mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri, kurum ve kuruluşları, Bertaraf: Atık yağların Bakanlıktan lisans almış tesislerde geri kazanımı veya lisanslı yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesini, Yakma: Atık yağların lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda zararsız hale getirilmesini, Atık Yağların Geri Kazanılması: Atık yağların rejenerasyonu, rafinasyonu ve mevcut yakıta ilave edilerek lisanslı tesislerde enerji amaçlı kullanımını, Rejenerasyon: Atık yağlardan her türlü kirleticinin, oksidasyon ürünlerinin, partiküllerin giderilerek ulusal veya uluslararası standartlar, şartnameler ile kullanım amacına uygun orijinal yağ elde edilmesini, Rafinasyon: Atık yağların rafine edilerek, ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürülmesi işlemlerini, Geçici Depolama: Atık yağların üreticileri tarafından faaliyet sahası içinde geçici olarak muhafaza edilme işlemini veya yağ üreticisi tarafından atık yağ üreticisi ile birlikte atık yağların toplanması amacıyla perakende satış ve/veya yağ değiştirme yerlerinde geçici muhafaza etme işlemini, Atık Yağların Toplanması: Atık yağların üreticisinden kategorilerine göre sınıflandırılarak alınıp lisanslı bertaraf noktasına kadar lisanslı atık taşıyıcılar vasıtasıyla Ulusal Atık Taşıma Formu ile birlikte taşınması amacıyla yapılan tüm işlemleri, Ulusal Atık Taşıma Formu: Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin Ek-9B’sinde bulunan formları, Atık Yağ Beyan Formu: Ek-2’de yer alan formu, Ön Lisans: Bu Yönetmelik kapsamındaki atık yağların geri kazanımı amacıyla tesis kurmak ve işletmek isteyenlerin, kuracakları tesislerin projelerinin çevre ve insan sağlığına uygunluğunu gösteren belgeyi, Lisans: Bu Yönetmelik gereğince atık yağ taşımacılığı yapmak isteyen araç sahibi firmaların Valilikten; atık yağ geri kazanım tesisi kurmak, işletmek isteyenlerin ise Bakanlıktan alacakları ve konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik imkanlara sahip olduğunu belirten belgeyi, Kota: Yönetmelik kapsamındaki atık motor yağlarının geri toplanması ve bertaraf edilmesi gereken miktarının, piyasaya sürülen yağ miktarına oranını, Kota Uygulamasına Tabi İşletmeler: Motor yağı üreticilerini, kendi markaları ile piyasaya motor yağı sürenleri ve ithalatçılarını, Kota Uygulaması Müracaat Formu: Ek-3’de verilen formu, PCB: Poliklorlubifenilleri, PCT: Poliklorluterfenilleri, ifade eder. Genel İlkeler Madde 5- Atık yağların yönetimine ait ilkeler şunlardır: a) Atık motor yağları dahil atık yağlar ile bu yağların işlenmesi sonucu çıkan atıkların çevreye zarar verecek şekilde sahada boşaltılması veya yenisi ile değiştirilmesi, depolanması, doğrudan veya dolaylı bir biçimde yüzeysel sular ile yeraltı suyuna, denizlere, drenaj sistemleri ile toprağa verilmesi ve mevcut düzenlemeler ile belirlenen limitleri aşarak hava kirliliğine neden olacak şekilde işlenmesi yasaktır. b) Atık yağlara su, çözücüler, PCB/PCT, toksik ve tehlikeli maddeler ile diğer maddelerin ilavesi ve farklı kategorilerdeki atık yağların birbiriyle karıştırılmaması esastır. Atık yağlar, Ek-1’de belirtilen kategorilere göre ayrı tank/konteynerlerde geçici depolanır, taşınır ve bertaraf edilir. I. kategori atık yağ, II. kategori atık yağla karıştırılırsa II. kategori; I. veya II. kategori atık yağlar, III. kategori atık yağla karıştırılırsa III. kategori atık yağ olarak kabul edilir. c) Atık yağ oluşumunun kaynağında en aza indirilmesi, üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda öncelikle atık yağların geri kazanımı amacıyla rejenerasyonu ve rafinasyonu esastır. I. ve II. kategori atık yağlar ile I. kategori yağların geri kazanımı işlemleri sonucunda baz yağ ve petrol ürünü kalitesi tutturulamayan atık yağlar Bakanlıktan lisans almış ve 22 nci maddede belirtilen tesislerde ilave yakıt olarak kullanılabilirler. Geri kazanım imkanı bulunmayan atık yağlar 23 üncü maddede belirtilen şekilde Bakanlıktan lisans almış tehlikeli atık bertaraf tesislerinde bertaraf edilirler. d) Atık yağların yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, atık yağ üreticileri, taşıyıcıları, geri kazanım ve bertarafçıları kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. Bu faaliyetler sonucu meydana gelen zararlardan ötürü üretici ve piyasaya sürenlerin tazminat sorumluluğu kusurları oranında saklıdır. e) Bu Yönetmelik kapsamına giren atık yağların uluslararası ticareti, ithalatı, ihracatı ve transit geçişinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri uygulanır. f) Atık yağların yönetiminden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar kirleten öder prensibine göre atıkların yönetiminden sorumlu olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından karşılanır. Atık yağların yönetiminden sorumlu kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemi almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre atık yağların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir. g) Atık yağların, Bakanlıktan lisans almış bertaraf tesisleri dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından ticari amaçlar ile toplanması, alınıp satılması ve bertaraf edilmesi, fuel-oil veya diğer sıvı yakıtlara karıştırılarak yakılması yasaktır. |