Yangın durumunda dioksin oluşturabilen maddeler ve cihazlar
|
| 8.ÜNİTE:KİMYASAL MADDELER DİĞER TEHLİKELİ MADDELER: Kullanımı veya taşınması sırasında tehlike arz eden, ama daha önceki bölümlerde başka bir tehlike sınıfı tanımına uymayan kimyasallar “diğer tehlikeli kimyasallar” olarak tanımlanır ve sınıf 9 olarak sınıflandırılır. Güvenlik Etiketi Diğer tehlikeli kimyasallar ile ilgili tehlike piktogramı aşağıda verilen şekildeki gibidir. Arka planı beyaz olan etiketin üst yarısında yedi siyah dikey çizgiyle birlikte altı beyaz çizgi olmalıdır. Piktogramın alt kısmında tehlikeli maddenin sınıfını belirten altı çizgili olarak 9 rakamı bulunmaktadır. Ayrıca piktogramların üzerinde DİĞER TEHLİKELİ ÜRÜNLER (MISCELLANEOUS DANGEROUS GOODS) yazısı veya tehlikeli maddeyi tanımlayan Birleşmiş Milletler tarafından belirlenmiş olan dört basamaklı sayı bulunabilir. Piktogram diğer tehlikeli madde, eşya veya kimyasalın depolanması ve taşınması sırasında kullanılır    SIRALAMA
Toz Olarak Solunduğunda Sağlığı Tehlikeye Sokabilecek Maddeler Asbest: Asbest, lifli yapılı bir mineral grubuna verilen bir isimdir. Lifler, çok küçüktür ve bir mikroskop ile görülebilir. Asbest yanmaya dayanıklı olduğundan pek çok amaç için kullanılmıştır. Ancak asbest lifleri havada solunur hâle geldiğinde, tehlikeli ve öldürücü olduğu bilim adamlarınca tanımlanmıştır. Asbest Türleri • Mavi asbest (Krosidolit) • Kahverengi asbest (amosit, mysorite) • Beyaz asbest (krizotil, aktinolit, antofilit, tremolit) Çevreye zararlı maddeler:Çevreye zararlı maddeler genetiği değiştirilmiş mikroorganizmaları ve organizmaları da kapsamaktadır.Çevreye zararlı maddeler, sulu çevreyi kirletici sıvı veya katı maddeler ile bu maddelerin çözeltilerini ve karışımlarını (preparatlar ve atıklar gibi) kapsarlar. Ayrıca genetik olarak değiştirilmiş̧ mikroorganizmaları ve organizmaları da kapsamaktadırlar. Sudaki organizmalar için toksik, su ortamında uzun süreli olumsuz etkilere neden olabilir. Çevreye zararlı sulu ortam kirleticileri sıvı çevre kirleticisi olarak UN3082 kodu ile katı maddeler ise UN3077 kodu ile listelenmektedir. Toksik ve bulaşıcı madde tanımına uymayan genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar ve organizmalar için UN3245 kodu tahsis edilmiştir. UN3082 ÇEVRE İÇİN TEHLİKELİ MADDE, SIVI Alkol,etoksilat ,alfa-sipermetrin,bütil benzil fitalat ,klorlanmıs parafinler (C10-C13) EV KİMYASALLARI Antifriz: Antifriz ana tehlikeli bileşeni olan etilen glikol son derece zehirlidir. Dumanının solunması baş dönmesine neden olurken, antifrizin yutulması ciddi kalp, böbrek ve beyin hasarına neden olur. Motor yağı: Kullanılmış yağ veya atık motor yağı araç motorunda biriken magnezyum, bakır, çinko ve diğer ağır metaller ile kirlenmiş olabilir. Plastik boya: Büyük miktarlarda yutulmadığı taktirde, suda çözünür lateks boyalar yüksek derece toksik değildir. Yağ esaslı boya: Organik çözücüleri içeren yağ esaslı boya gözleri ve cildi tahriş edebilir ve cildin çatlamasına neden olabilir Çamaşır deterjanları: Bu ürünler lekeleri ve zemin kirlerini gevşetmek için enzimleri içerirler (etiketin üzerinde “katyonik”, “anyonik” ya da “iyonik olmayan” isimleriyle belirtildiği gibi). Dahili olarak alındığı zaman katyonik deterjanlar çok toksiktir. Yutulması hâlinde bulantı, kusma, şok, kasılma ve koma ile sonuçlanabilir. Non-iyonik deterjanlar daha az toksiktir ancak deri ve gözleri tahriş edebilir ya da sizi diğer kimyasallara daha duyarlı hâle getirebilir. Bir kişi büyük miktarda deterjana maruz kalırsa, astım gelişebilir. Yanlışlıkla yutulan deterjan birçok ev zehirlenmelerinden sorumludur. Çamaşır suyu: Çamaşır suyu yüzde 0.7'den 5.25'e kadar farklı konsantrasyonlarda değişen sodyum hipoklorit kimyasalını içerir. Amonyak ile herhangi bir diğer ev temizlik ürününü ve özellikle de çamaşır suyunu asla karıştırılmamalıdır. Aksi takdirde çok ciddi solunum sorunlarına neden olan farklı türlerde zehirli gazların serbest bırakılmasıyla sonuçlanabilir. Bulaşık deterjanları: Bulaşık makinası ve elle yıkama bulaşık deterjanları içindeki ana madde fosfattır. Yutulması halinde bulaşık makinesi deterjanları zehirli olabilir ve cilt tahrişleri veya yanık oluşturduğu bilinmektedir Klozet temizleyicileri: Tuvalet temizleyicileri sodyum hipoklorit, hidroklorik asit ya da çamaşır suyu içeren kimyasallardır. Çoğu dezenfektan temizleyicileri göz ve cilt için çok tahriş edicidir ve boğazı yakarlar Güve topları: Güve topları içindeki pestisitler naftalin ve p-diklorbenzen olarak bilinen kimyasallardır. Güve topundan gelen dumanı solumak baş ağrısı ve baş dönmesine neden olabilir ve cilt, göz ve boğazı tahriş edebilir. “Yükseltilmiş sıcaklık maddeleri, sıvı hâlde 100 oC veya üzerinde taşınan ve bu konumdayken onların parlama noktasından düşük parlama noktasına sahip olan veya taşıma için teslim alınan maddeleri kapsar. Bunlar ayrıca 240 oC veya üzerinde taşınan veya taşıma için teslim edilen katıları kapsar.” Cümlesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 9.ÜNİTE: KİMYASAL MADDELER TEHLİKE NEDİR? Tehlike hastalık ya da yaralanmaya sebep olacak her türlü durumdur. FİZİKSEL TEHLİKELER Patlayıcı: Patlayıcı madde (ya da karışım) çevreye zarar verebilecek bir hızda ve böyle bir sıcaklık ve basınçta kendiliğinden gaz üretebilen kimyasal bir reaksiyonu veren katı veya sıvı bir madde veya bunların karışımıdır. Parlayıcı gaz: Parlayıcı bir gaz 101,3 kPa standart basınç ve 20oC’de havada yanabilme yeteneğine sahip bir gazdır. Parlayıcı sıvı: Parlayıcı bir sıvı en fazla 93oC parlama noktasına sahip bir sıvı anlamına gelir. Parlama noktası: Tutuşabilen bir sıvının parlama noktası, havada yanıcı bir karışım oluşturulabilen en düşük sıcaklıktır. Parlayıcı katı: Parlayıcı bir katı sürtünme nedeniyle yanmaya katkıda bulunabilen, sebep olabilen ya da kolayca yanabilen katıdır. Kolayca yanabilen toz, granül veya hamurumsu maddeler Parlayıcı aerosol: Aerosoller, parlayıcı katı, sıvı ve gazlar sınıfından herhangi bir bileşeni içeriyorsa parlayıcı sınıflandırılması içinde düşünülmelidir. Aerosoller: Aerosol makinası anlamına da gelen aerosoller, metal, cam veya plastikten yapılmış yeniden kullanılamayan kaplardır ve basınç altında çözünmüş, sıvılaştırılmış veya sıkıştırılmış bir gazı köpük, macun ya da bir toz ile birlikte veya bunlar olmadan içerirler. Aerosoller gaz ya da sıvı veya köpük, macun ya da bir toz Oksitleyici gaz: Oksitleyici bir gaz, genellikle oksijen sağlayarak havanın yaptığından daha fazla yanmaya sebep olabilen ya da başka maddelerin yanmasına katkısı olan herhangi bir gazdır. Oksitleyici sıvı: Oksitleyici bir sıvı, kendisi mutlaka yanıcı olmasa da genellikle oksijen sağlayarak diğer materyallerin yanmasına sebep olabilen veya katkısı olan sıvıdır
Kritik sıcaklık: Belirli bir basınçta gazların sıvılaştırılabildiği sıcaklığın altındaki sıcaklıktır. Kendinden reaktif madde ve karışımlar: Kendinden reaktif maddeler veya karışımlar hatta oksijen (hava) olmadan bile güçlü bir ekzotermik bozunuma gitme eğilimli olan termal olarak kararsız sıvı, katı veya karışımlardır. Bu tanım patlayıcılar, organik peroksitler olarak ya da oksitleyici olarak sınıflandırılan maddeler ve karışımları içermez. Piroforik sıvı: Piroforik bir sıvı az miktarları dahi hava ile temasından itibaren beş dakika içinde tutuşmaya meyilli bir sıvıdır Piroforik katı: Piroforik bir katı az miktarları dahi hava ile temasından itibaren beş dakika içinde tutuşmaya meyilli bir katıdır. Metaller için korozif: Metal aşındırıcı bir madde veya bir karışım, kimyasal etki ile önemli ölçüde zarar veren hatta metali yok edecek bir madde veya bir karışımdır. SAĞLIK TEHLİKELERİ Akut toksisite: Akut toksisite, bir maddenin tek bir dozunun ya da 24 saat içerisinde çoklu dozlarının ağız, deri yolu veya 4 saatlik solunuma maruz kalınmasının ardından meydana gelen yan etkileri ifade eder. Deri korozyonu / tahrişi: Deri korozyonu deride geri dönüşümsüz hasar üretimidir; isim vermek gerekirse 4 saate kadar bir test maddesinin uygulanmasını takiben deri içindeki ve epidermis üzerindeki görünür nekrozdur. Korozyon reaksiyonları cildin ağarması, tam alopesi alanları ve yaralardan dolayı renk değişikliği ile 14 günlük gözlemin sonundaki ülserler, kanama ve kanlı kabuklar ile değerlendirilmektedir. Histopatoloji şüpheli lezyonlar değerlendirmek için dikkate alınmalıdır Ciddi göz hasarı / tahrişi: Ciddi göz hasarı, 21 gün içerisinde tamamen geri dönüşümsüz etki eden bir test maddesinin gözün ön yüzeyine uygulanması sonrasında, görüntüde ciddi fiziksel hasar ya da göz içerisinde doku hasarının meydana gelmesidir. Solunum veya deri hassasiyeti: Solunum hassasiyeti, solunmasının ardından solunum yollarının aşırı duyarlılığına neden olacak bir maddedir. Deri hassasiyeti, deriyle teması akabinde alerjik bir yanıtı tetikleyecek bir maddedir Üreme hücresi mutajeni: Bu tehlike sınıfı öncelikle soya geçebilecek insan üreme organlarında mutasyona sebep olacak kimyasallar ile ilgilidir. Ancak, in vitro mutajenite / genotoksisite ve in vivo somatik memeli hücreleri bu tehlike sınıfı içinde sınıflanan maddeler ve karışımlar olarak da kabul edilir. Mutajenik ve mutajen terimi hücreler ve / veya organizma popülasyonlarında artan bir mutasyon oluşumuna sebebiyet veren ajanlar için kullanılacaktır. Daha genel genotoksik ve genotoksisite terimleri, normal çoğaltma işlemleri ile müdahale ederek DNA hasarına yol açan veya fizyolojik olmayan bir şekilde (geçici olarak) onların çoğaltmasını değiştirenler dahil, DNA ayırımı, bilgi içeriği ya da yapıyı değiştiren reaktifler ve prosesler için geçerlidir. Genotoksisite test sonuçları genellikle mutajenik etkiler için indikatörler olarak alınır. Kanserojen etki: Kanserojen madde kansere yol açan ya da kanserin görülme sıklığını artıran bir kimyasal madde ya da kimyasal madde karışımıdır. Üreme toksisitesi: Üreme toksisitesi yavrudaki gelişimsel toksisite kadar yetişkin kadın ve erkeklerde cinsel fonksiyon ve doğurganlık üzerine olumsuz etkiler içerir. Üreme toksisitesi iki ana başlık altında alt bölümlere ayrılmıştır: a) Cinsel fonksiyon ve doğurganlık üzerindeki olumsuz etkiler; b) Yavru gelişimi üzerinde olumsuz etkiler. Bazı üreme toksik etkiler ya doğurganlık ve cinsel fonksiyon bozukluğuna ya da gelişimsel toksisiteye açık bir şekilde atfedilemez. Bununla birlikte, bu etkileri ile kimyasallar genel bir tehlike deyimi ile üreme toksikleri olarak sınıflandırılmış olacaktır. Özel hedef organ sistemik toksisite (tek maruz kalma / tekrarlanan maruz kalma): Sınıflandırma kimyasal maddeyi belirli hedef organ / sistemik zehir olarak tanımlar ve gerçekte buna maruz kalan kişilerde olumsuz sağlık etkileri için bir potansiyel gösterebilir. Solunum tehlikesi: Solunum toksisitesi kimyasal zatürre, değişen derecelerde akciğer hasarı ya da aspirasyonu takiben ölüm gibi ciddi akut etkileri içerir. Aspirasyon doğrudan ağız veya burun boşluğuna, ya da dolaylı olarak kusma, nefes borusu içine ve alt solunum sistemine sıvı veya katı bir kimyasal ürünün girmesi anlamına gelir. ÇEVRESEL TEHLİKELER Sucul ortam için tehlike: Akut su zehirliliği kısa süreli maruz kalması durumunda organizmaya zararlı olan bir maddenin kendine has özelliği demektir. Kronik su zehirliliği, organizmanın yaşam döngüsüyle ilişkili olarak tespit edilmiş maruziyet sırasında sudaki organizmalara olumsuz etkiler yapan bir maddenin potansiyel veya gerçek özellikleri demektir NFPA nedir? NFPA 704 (National Fire Protection Association #704); Amerika Birleşik Devletleri’nin Mili Yangından Korunma Kurumu (NFPA) tarafından belirlenmiş, tehlikeli madde işaretleme standardıdırKaronun dört bölümü renklerle kodlanır. Mavi bölüm sıhhi tehlikeyi, kırmızı bölüm yangın riskini, sarı bölüm kimyasal tepkime ihtimalini gösterir. Beyaz bölümde ise münferit riskler için özel işaretler bulunur. Bunun dışındaki tüm bölümlerde; 0 (sıfır) tehlike olmadığını gösterirken, 4 ise yüksek tehlikeye dikkat çekmektedir. Maddeye özel herhangi bir risk bulunmaması hâlindeyse beyaz bölüm boş bırakılır.
SAĞLIK TEHLİKESİ
|
sosyal ağlarda paylaşma
Benzer:
 | | ||
|