|
YANGIN TEHLİKESİ
SAĞLIK TEHLİKESİ FİZİKSEL TEHLİKE HMSI
ÖZEL TEHLİKE (BEYAZ) KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMAN HMSI
HMIS nedir? HMIS Tehlike Madde Tanımlama Sistemi kimyasal tehlikeleri sınıflandırmak için kullanılan kodlardan biridir. H ve P İfadeleri H200 Serisi: Fiziksel zarar ifadeleri ve kodları H300 Serisi: Sağlığa ilişkin zarar ifadeleri ve kodları H400 Serisi: Çevresel zarar ifadeleri ve kodları 10.ÜNİTE: KİMYASAL MADDELER KİMYASAL TEHLİKELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ***Kimyasal maddeler aynı türden diğer kimyasallarla birlikte depolanmalı ve kullanımı sırasında koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır. ***MSDS :Bu form çalışanlar ve acil durum personeline bir madde ile güvenli bir şekilde çalışma veya taşıma prosedürlerini sağlamak amacıyla hazırlanır. Fiziksel veri (erime noktası, kaynama noktası, parlama noktası vb.), toksisite, sağlık etkileri, ilk yardım, reaktivite, depolama, bertaraf, koruyucu ekipman ve dökülme işlemleri gibi bilgileri içerir. SDS uluslararası kabul görmüş 16 kısımdan oluşur BÖLÜM 1: Madde/Müstahzar ve Şirket/İş Sahibinin Tanıtımı BÖLÜM 2: Tehlikelerin Tanıtımı BÖLÜM 3: Bileşimi/İçeriği Hakkında Bilgi BÖLÜM 4: İlk Yardım Tedbirleri BÖLÜM 5: Yangınla Mücadele Tedbirleri BÖLÜM 6: Kaza Durumunda Kurtarıcı Önlemler BÖLÜM 7: Elleçleme ve Depolama BÖLÜM 8: Maruziyet Kontrolleri/Kişisel Korunma BÖLÜM 9: Fiziksel ve Kimyasal Özellikler BÖLÜM 10: Kararlılık ve Reaktivite BÖLÜM 11: Toksikolojik Bilgi BÖLÜM 12: Ekolojik Bilgi BÖLÜM 13: Bertaraf Bilgileri BÖLÜM 14: Taşımacılık Bilgileri BÖLÜM 15: Mevzuat Bilgileri BÖLÜM 16: Diğer Bilgiler Vücuda giren kimyasalın dozu gösterdiği etkiyi de değiştirir. Az miktardaki madde tehlikeli olmazken çok miktardaki madde ciddi rahatsızlıklara sebep olabilir. Eşik Limit Değerler - TLV-TWA: TLV-TWA, günde 8 saat veya haftada 40 saat çalışma süresi içinde maruz kalınan bir malzemenin, tüm çalışanlarıa yan etkisi olmadığı kabul edilen zaman ağırlıklı (TWA) ortalama havadaki konsantrasyonudur. KİMYASAL TEHLİKELER İÇİN KONTROL YÖNTEMLERİ Tehlikeli bir madde ile çalışırken çalışılan yerde o tehlikeli madde ile ilgili uyarı etiketleri yapıştırılmalı ve bu maddeye özel alan tahsis edilmelidir. Özel Alan: Örneğin, bir laboratuvarda kanserojen maddeler kullanılıyorsa, "özel alan" tahsis edilmesi gerekmektedir ve uyarı etiketleri yapıştırılmalıdır. Temiz Alan: Aktif bir araştırma laboratuvarında müsaade edilen temiz alanlar mevcuttur Kişisel Koruyucu Ekipman: Kişisel koruyucu ekipmanlar kişiyi tehlikeye direkt maruz kalmaktan korumak içindir Koruyucu Giysi • Eldiven • Göz Koruyucu • Maskeler • Üniforma Kimyasal Depolama Birbirinden farklı kimyasallar ayırılmalıdır. Envanterdeki kimyasalların raf ömürleri periyodik olarak kontrol edilmelidir. • Sağlanan dolap veya raflarda kimyasallar doğru bir şekilde depolanmalıdır. • Çeker ocaklarda kimyasal saklanmamalıdır. • Duman, ısı detektörü ve yangın söndürücüler taktırılmalıdır. • Rafların kalabalık ya da aşırı yüklü olmaması gereklidir. Depolama alanları kilitli tutulmalıdır. • Koridorların dağınık ve kapalı olmaması sağlanmalıdır Etiketleme :Laboratuvarlarda kullanılan kimyasallar çok çeşitli olduğu için, uygun etiketleme son derece önemlidir. Kullanımı, imha ve tehlikelerini tespit edebilmek için, kimyasalların standart güvenlik kurallarına uygun bir şekilde etiketlenmiş olması gerekir. Tehlikeli Atık Depolama :• Tüm atıklar kaplar arasında veya kendi içerisinde uyumsuz karışımları önlemek için kategorilere ayrılmalı ve depolanmalıdır. • Atıklar kırılma veya dökülme durumuna karşı uygun sızdırmaz muhafazalı kaplarda saklanmalıdır. • Atık depolama alanı haftada en az bir defa kontrol edilmelidir. • Tüm çöp konteynerleri tehlikeli atık yönetmeliğine göre etiketlenmelidir Belgeleme, atık bir kaba her konulduğunda tehlikeli atık etiketi üzerinde yapılmalıdır Tehlikeli Atık İmhası :• Tehlikeli atıklar, kimyasal, radyoaktif veya biyolojik olarak tehlikeli olup olmadıkları etiketlenmeli ve bertaraf edilmelidir Kimyasal Güvenlik: On Temel Kural • Tüm kimyasal ve atıkları doğru bir şekilde etiketlenmelidir. • Tehlikeli kimyasalların kullanımı sırasında koruyucu güvenlik ekipmanı kullanılmalıdır. • Uçucu ve tehlikeli kimyasallar ile bir çeker ocak içinde çalışılmalıdır. • Yanıcı maddeler doğru bir şekilde saklanmalıdır. • Tehlikeli kimyasallar ile tek başına çalışılmamalıdır. • Çıkışlar, duşlar ve göz yıkama banyolarına kolay erişim sağlanmalıdır. • Koşmak için çalışma alanlarını açık tutulmalıdır. • Kimyasal cilde temas ettiğinde hemen yıkanılmalıdır. • Laboratuvarda yenilmez, içilmez ve kozmetik kullanılmaz Çeker Ocaklar :Çeker ocaklar gaz, buhar ve aerosolleri tutmak ve dış çevreye atmak için tasarlanmıştır Lokal Havalandırma :Yüksek riskli kirleticileri azaltmak için kullanılır 11.ÜNİTE: KİMYASAL MADDELER GAZLARIN TEHLİKELİ ETKİLERİNDEN KORUNMA YOLLARI ***Öncelikle riskin ne olduğu teşhis edilmeli ve ona göre tedbirler alınmalıdır Değerlendirme Kriterleri: Patlama riski değerlendirilirken aşağıda sayılan kriterler de dikkate alınmalıdır: a-Ortamda tutuşabilir maddeler mevcutmu b-Patlayıcı karışımın havadaki dağılım oranı, patlayıcı atmosfer meydana gelebileceği yerler, tehlikeli patlayıcı atmosferin oluşma ihtimali, tehlikeli patlayıcı ortamın oluşumunun güvenli bir şekilde önlenip önlenemeyeceği, tehlikeli patlayıcı ortamın ateşlenmesinin (tutuşmasının) güvenli bir şekilde önlenip önlenemeyeceği ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Ayrıca patlama riskinin değerlendirilmesi yapılırken, “Patlamadan Korunma Dokümanının” hazırlanması bu değerlendirmenin yapılmasını kolaylaştıracaktır. Tehlikeli Patlayıcı Ortamın Önlenmesi Tehlikeli patlayıcı ortam oluşmasını önlemeye her zaman öncelik verilmelidir. Bu birincil önlem olarak adlandırılır yapılması gereken ilk ve en önemli tedbir Birincil Önlemlerin alınmasıdır. Gaz Alarmları İşletme civarındaki konsantrasyonlar, örneğin gaz alarmlarıyla, izlenebilir. Bu alarmların kullanımı için önemli öncelikler aşağıdadır: Maddelerin muhtemel mevcudiyetinde, kaynağın yeri, maksimum kaynak mukavemeti ve dağılma şartları yeteri kadar bilinmelidir. Cihazın cevap süresi (response time), alarm seviyesi ve çapraz duyarlılık gibi özelikleri kullanım şartlarına uygun olmalıdır Ateşleme Kaynaklarının Patlayıcı Ortam İle Bir Araya Gelmesinin Önlenmesi Eğer tehlikeli patlayıcı ortamın oluşmasını engellemek mümkün olmuyorsa, onun ateşlenmesi önlenmelidir. Bu, muhtemel ateşleme kaynaklarının azaltılması veya patlayıcı ortam ile bir araya gelmesinin önlenmesi için alınacak koruyucu tedbirlerle başarılabilir Tehlikeli Bölgelerin Sınıflandırılması Tehlike Bölgeleri (Hazardous Area) patlayıcı hava-gaz karışımının bulunduğu veya bulunma ihtimalinin olduğu yerlerdir. Patlamayı önleme kurallarının uygulanabilmesi için; yanıcı gaz ve buharlarının havaya karışabilme ihtimalinin olduğu sahaların ve bu sahalar içerisinde yanıcı gaz ve buharlarının bulunabilme ihtimallerinin bilinmesine ihtiyaç vardır. Gaz Tüplerinin Etiketlenmesi Gaz tüpleri kolaylıkla çıkmayacak bir etiket ile etiketlenmelidir. Etiket üzerinde açık ve net bir şekilde tüpün içerdiği gaz cinsi belirtilmelidir. Gaz tüpüne bağlanacak bir kart üzerine üretici firmanın adı adresi, dolum tarihi, bulunduğu laboratuvarın numarası, kullanıcının adı ve kullanım süresi not edilmelidir. Gaz tüplerinin taşınması Gaz tüplerinin bir araç ile bir yerden başka bir yere taşınmasında aşağıdaki kurallara uyulması gerekir: • Tüpleri aracın içinde devrilmeyecek, birbirine çarpmayacak ve aracın dışına taşmayacak şekilde sabitleyerek yerleştirin ve aksi belirtilmediği sürece dik olarak taşıyın. • Tüpler için uygun koruyucu vana başlıkları ve kapları kullanılmalıdır. • Hortum ve regülatör bağlantılarını tüplerden ayrılması gerekir. • Taşımadan önce tüplerin valf koruyucu başlıklarının tam olarak takıldığından emin olunmalıdır. • Propan gaz tüpleri dik taşınmalı ve yanıcı gaz tüpleriyle zehirli gaz tüpleri beraber taşınmamalıdır. • Tüpler araçtan derhal indirilmeli ve iyi havalandırılmış güvenli bir alana nakledilerek depolanmalıdır. • Tüplerde sızıntı şüphesi olduğu durumlarda aracı durdurup problemi tespit ederek üreticiyle bağlantı kurulması gerekir. • Bir kaza sonrası acil durum ekiplerine kaza bildirimi yapma durumunda, kazanın hangi tür gaz tüpü taşınırken olduğunu bilgisi verilmelidir. Gaz tüplerinin depolanması • Gaz tüpleri düşme veya çarpma sonucunda patlayabilirler. Bu nedenle sıkıca bulundukları zemin veya duvara monte edilmelidirler. • Gaz tüpleri su veya çözücü buharlarının yoğun olduğu, korosif maddelerin bulunduğu yerlerde depolanmamalıdır. • Olası sızma, rutubet vb. dış etkenlere karşı tüplerin depolandığı yer daima havalandırılmalıdır. • Tüp depoları doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır. • Dolu ve boş tüpler karışmalarını önlemek amacı ile ayrı bölümlerde depolanmalıdır. • Yanıcı gaz içeren tüpler oksijen ve azot oksit tüpleri ile aynı ortamda depolanmamalıdır. • Gaz tüpleri açık aleve ve yüksek sıcaklıklara (50 oC ve üzeri) maruz bırakılmamalıdır. • Gaz tüpleri devrilmelerini önleyecek şekilde zincir ile sabitlenmelidir. • Gaz tüpleri tüp taşımak amacı ile özel olarak tasarlanmış taşıyıcılar ile taşınmalıdır. • Gaz tüpleri taşıma esnasında veya kullanılmadıklarında kapakları kapalı tutulmalıdır. • Gaz tüplerinin bağlantıları laboratuvar teknik elemanlarınca yapılmalıdır. .Boş gaz tüpleri işaretlenmeli, laboratuvar ve depo yönetimine bilgi verilmelidir. • Bağlantı hortumları ve regülatör günlük olarak kontrol edilmelidir Gaz Zehirlenmeleri ve Koruyucu Önlemler Gaz zehirlenmesi yeterli oksijen bulundurmayan ya da karbonmonoksit ya da başka bir zehirli gaz içeren havayı solumak sonucu oluşur. Doğal oksitlenme olayı kimi zaman kıyılarda, sarnıçlarda, lağımlarda, silolarda havadaki oksijenin azalmasına neden olabilir. Eğer yeterli havalandırma yapılmazsa bu hava zehirlenmeye yol açabilir. Karbonmonoksit zehirleyici, kokusuz ve renksiz bir gazdır. Egzozlardan çıkan gazlarda, işlenmiş gazlarda ve yeterli oksijen olmadan yanma durumlarında ortaya çıkar. Günümüzde işlenmiş gazdan daha fazla kullanılan doğal gaz karbonmonoksit içermez. Ancak bazı durumlarda doğal gaza işlenmiş gaz eklenebilir. Doğal gaz ancak bütünüyle yanmadığında ve havada oksijenden çokdaha fazla miktarda bulunduğunda zehirleyici olur. Karbonmonoksit zehirlenmesi genellikle kömür ya da odunun ısıtıcılarda tam yanmaması, gazla çalışan makinelerin kapalı yerlerde çalışması, işlenmiş gazın borulardan kaçak yapması, doğal ya da işlenmiş gazın tam yanmaması sonucu ortaya çıkar. Gazların zehirlenmeye yol açmasının yanı sıra bir de patlama tehlikesi vardır. Patlama, yanıcı gazların kapalı bir ortamda birikmesinden sonra ufak bir kıvılcımla oluşabilir. |
![]() | ![]() | ||
![]() |