Yönetmeliğe Göre Mekanik Yangın Tesisatı Pratik Bilgiler
Yönetmeliğe Göre Mekanik Yangın Tesisatı Pratik Bilgiler: 1—Miamari Bilgi: 1—Yangına dayanıklı duvar için 13.5 tuğla duvar+çimentosuz perlitli sıva+kırmızı alçı sıva+K120 sıva yapılabilir.Ytong vs perlitli duvarlar çimento esaslı ise yangında duvarlar patlayabilmektedir. 2—Yangın merdiveni sayıs/2=kaçış koridoru,yangın holü-Yangın Merd önü 3-6 m2 lik alan. 3—Yapı Yüksekliği:Tüm katlar dahil-en alt bodrum-en üs kat saçak arası mesafe-m 3.1—Bina Yüksekliği:0 kotundan en üst kat saçağa olan mesafe-m 4—350kw-300.000 kcal/h altı kazan dairelerinde 1 adet,üstünde 2 kaçış kapısı olması.kapılarıngenel kull merdivenine değil ortak koridora açılması.Aan gaz kesme vanası kazan dairesi dışında-kolay ulaşılabilmeli.LPG kullanılan kazan daireleri Bodrum katta yapılamaz. 5—Gazlı söndürme sisteminde FM200 gaz en uygun gazdır.Su ile reaksiyona giren kimyasallar üreten işyeri yangın söndürmesinde su kullanılmaz. 6—Bina yüksekliği 15.50 altında döner merdiven,üstünde z tipi dinlenmeli yangına dayanıklı malzemeden merdiven yapılabilir. 2--Yağmurlama Sistemi: 1--Spring dağılımı ve mesafeleri, bina sınıflandırmasına göre seçilir. 2--12 veya 21 m2 olacak, yani 4x3 , 4x5 veya 3,4x3,4 (sayfa 71)-(otopark vb.12, diğer 21) 3--Yangın suyu deposu hacmi, sayfa 81. genelde 70 ton. (5*144*3600+2*6)- (2 yangın dolabı kabul edilir)-Depo 55 ton da kabul edilir.-Hidrant varsa 60 ton eklenir. 4--Bir zon yüksekliği 45 mt.den fazla olamaz.Bina geçiyorsa, 2.zon yapılır. 5--Otopark rampalarında spring olmayabilir. 6--Pano ve elektrik odalarında spring olmaz, gazlı veya kuru söndürme sistemi.(Tüp dışarda olacak) 7--Yangın kaçış koridorlarına spring konmayabilir. 8--Yangın pompası,debisi su deposu ile aynı kapasitede olmalı.Depo 70 m3 ise pompa da 70 m3/h olmalı veya altında olacak, basıncı= 5 bar (spirng çalışma basıncı)+en yüksek spring mesafesi /10. 9--Yangın pompalarının yedekli olup her ikise jeneratöre direk bağlanacak.(Dizel yoksa) 10--Yangın dolabı itf.su alma ağzı yoksa 1" olabilir, 11-- 2 yangın dolabı arası max.30 mt., yağmurlama varsa 45 mt. 12--Yangın dolabı en dış yangın kaçış kapısına en fazla 30 mt.olablir. 13--Sadece yangın dolabı varsa şebekeye bağlanabilir. 14—Kazan dairelerine 6 kg kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı-büyük kazan dairelerinde yangın dolabı 14--Hidrant varsa da şebekeye bağlanabilir ancak basınç kurtaracak ve 1900 lt/dk.yı sağlayacak. 15--Yangın dolabı spring hattından beslenebilir. 16--İtfaiye su alma ağzı,her katta ve en az 2".olmalı.Genellikle yangın dolabi içinde dolap hortumu 1"-su alma ağzı 2" olur.Yangında itfaiye eri bezden 2" hortumu sırtında buraya getirir ve bağlar daha çok su ile yangını söndürmeye çalışır. 17--Spring duvara en fazla 1 mt.yaklaşabilir. 18--Giydirme cephe ve boy balkon olan binalarda, 1 mt parapet yoksa camdan en fazla 1,5 mt.ye spring konmalı ve 2 mt arayla cama paralel yapılmalı. 19--Pompa odaları mutlaka kapalı olacak.Ses yalıtımı yapılmalı(pompalar kauçuk zemine oturtulmalı-borular esnek olarak askıya alınabilir. Tel çit vs.çevirme olmaz. 20--Hidrantlar binadan 5-15 mt uzaklığa konulur ve 2 hidrant arası uzaklık 100-150 mt kabul edilir. 21--Spring ana kolon çapı, en yüksek spring sayısının olduğu katın boru çapı olarak ta seçilebilir, genel toplam sayısının çapı da olabilir. 21.1—Sprink tesisatı tasarımında alanı 12 m2 olan yarıçapı-r=2 m olan daireler 8m arayla alana yerleştirlir.ve 12 sprinkli gruplar oluşturulur ve tüm 12 sprinkli gruplar 3" çaplı ana hatta ordan yangın kolektörüne bağlanır.Yangın dolapları ise 20+20=40 m arayla otoparka vs yerleştirilir.ve toplaya toplaya yangın kolletörüne veya sprik ana hattına bağlanabilir. Sprink-yangın dolabı ve Hidrant Borulamasında aşağıdaki tablo dikkate alınabilir.
22--Spirng kolon hattı ve yangın dolap kolonu yangın güvenlik holünden çıkabilir. 23--Duvar tipi sprink en fazla 7 mt.atacak şekilde konulur.Lejantta belirtilmesi gerekir. 24--Dükkanlar büyükse ve geçiş yoksa hepsine 1 adet yangın dolabı. 24.1—Kuru boru sistemi:İnşaatta imalat yapılırken yangına karşı yapılan su alma ağzı olan(yangın dolabı) borulama 25—Sprink veya yangın dolabında her koruma alanı(12 sprinkli 144 m2 alan) veya zon ayrı branşman olarak ayrı akış anahtarı ile kontrol edilir.Akış anahtarı çalışınca otomasyon ile duman tahliye başlayacaktır. 26-Yüksek katlı binalarda 3-5 kat da bir tesis odası inşa edilir.Bir alt kattan üste pompalan su ile yangın rezervi beslenir yada yerde büyük depo yapılır bütün katlardaki depolara basılır. 27-Su alma ağzı 2”,itfaye bağlantı ağzı-su verme 21/2” olarak tasarlancaktır. 28—Sadece yangın dolabı kullanacak-çok katlı binalarda sadece Yangın dolabı varsa sadece şehir şebekesi ile beslenebilir.Bu nedenle bina ana su hattı yangına uygun galvanizli boru olarak çekilmelidir. 25—Teknik Bilgiler: 1--Sınıflara Göre Maximum Koruma Alanları: 2.1--Düşük tehlike sınıfı:Maximum koruma alanı:...........4831 m 2 2.2--Orta tehlike sınıfı:Maximum koruma alanı: .............4831 m2 2.3--Yüksek tehlike sınıfı:Maximum koruma alanı:.........2323 m2-( 3716 m2 çaplandırma hidrolik hesap ile yapılırsa) Örnek :Yangın Zonu Sayısı:Alan(m2)/ Maximum Koruma Alanları : Yapımızın 9000 m2 kapalı alanı varsa minimum yangın zonumuz 9000/4831=2 adet olacaktır. 2--Bir Sprinklerin Maximum Koruma Alan: 3.1-- Düşük tehlike sınıfı:..........20.9 m2 3.2-- Orta tehlike sınıfı:.............12,1 m2 3.3-- Yüksek tehlike sınıfı:..........9,3 m2 Not:Aynı branşman üzerinde max. 8 adet sprinklerin yer alabilir. 3-- Sınıflara Göre Sprink Sayısı İçin Boru Çapı Tablosu (siyah veya galvaniz boru : 1--Düşük tehlike sınıfı: 2 spr... 1" 3 spr... 1 1/4" 5 spr ... 1 1/2" 10 spr... 2" 30 spr ... 2 1/2" 60 spr ... 3" 100 spr ...3 1/2" 2--Orta tehlike sınıfı: 2sp.....1" 3 spr .... 1 1/4" 5 spr... 1 1/2" 10 spr... 2" 20 spr... 2 1/2" 40 spr... 3" 65 spr... 3 1/2" 100 spr ...4" 160 spr... 5" 275 spr... 6" 3--Yüksek tehlike sınıfı: 1 spr... 1" 2 spr ... 1 1/4" 5 spr ... 1 1/2" 8 spr ... 2" 27 spr ... 3" 40 spr ... 3 1/2" 55 spr ... 4" 90 spr... 5" 150 spr... 6" max. Not:12 adet sprink muhtemel bir yangın esnasında aynı anda açılması muhtemel sprinkler sayısını ifade eder. 12 adet sprinklerin için debi 1416 It/dk ile 1895 It/dk değişir. 4--Akış şeması: 5.1.1--Sprink Hattı: Depo...Ana Kesme Vanası...pompa grubu(vana+(2 asıl yangın pompa+1 ade jokey pompa)+vana+çekvalf)).........kollektör....(kesme vana+alarm vanası)...ana kolon...sprink hattı(hat kesme vanası+akış anahtarı+sprinkler) , 5.1.2--Drenaj Hattı: kollektör girişi+ana drenaj hattı+dernaj vanası+sprink hattı 5.1.3--Sprinkler ve dikey borular patent siyah çelik boru olmalıdır. 5.1.4--Sprink montajında asma tavan olan mahallerde borudan aşağı doğru yönlü -PSP-asılı tipte-,asma tavan olmayan yerlerde boru üstünde dikey tipte-USP- sprink kullanılabilir. 5.1.5--Sprinler sisteminde boru hattı girişinde ve her kata giden hattın girişinde izlenebilir kelebek vana kullanılmalıdır. 5--Ana Kolon Çapına Bağlı Boşaltma,Drenaj Kolunu-Drain Hattı Çapı Tablosu Ana Kolon çapı Min Drenaj Kolon Çapı 2".....................................3/4" 3 1/2"..............................1 1/4" 4".......................................2 " 6--Yangın Risk Grubuna Göre Rezerv Yangın Suyu Kapasitesi: Sınıf.....................................Süre Düşük Tehlike......................30 dk Orta Tehlike-1.................60-90 dk Orta Tehlike-2.................60-90 dk Orta Tehlike-3................60-120 dk Yüksek Tehlike-1...........90-120 dk Yüksek Tehlike-2.................120 dk 2.1.12--Bazı Pratik Bilgiler: 7--Binaya jeneratör yapılacak olursa,yangın hidroforu 1 adet joker+2 adet(bir asıl+1 yedek) elektrikli yangın pompasından oluşacaktır. b)-Binaya jeneratör yapılmayacak ise,yangın hidroforu 1 adet joker+1 adet elektrikli yangın +1 adet dizel pompa grubundan oluşur. 8--Sprink-Yağmurlama sistemi için Yangın hidroforu pompa değerleri: 1)-----(90 m3/h için……….Q=2x45 m3/h-Hm=80/100 mss ) 2-----(130 m3/h için………Q=65 m3/h-85mss-30 kwx 2 ad ve onun joker pompası-3 m3/h-Hm=70 mss-1,5 kw) d)-Sadece Yangın Dolapları için Q=(9/6,ort 10) m3/h-Hm=80/100 mss 3--Beher yangın spring debisi 70-100 lt/dk =4,2-6 m3/h ,proje değeri olarak 3,36 m3/h değeri alınabilir. 9--Yangın Rezerv Su Deposu : 1--Bu depo sikalı betonarme olarak yapılmış ise bina temelinden dilatasyonla ayrı olarak dökülmüş olrak yapılabildiği gibi, yada 2--hazır 10 m3 lük modüler galvaniz çelik tankların birbiri ile paralel bağlanması ile istenen ton su deposu olarak oluşturulabilir.Galvaniz çelik 10 m3 modüler tank düzeninde ,depo beslemesi tek bir tanktan yapılmalı,diğer tanklar,alttan birbirine bağlanarak,yangın hidroforuna bağlanmalıdır.Ve açıktan-çıplak olarak tavandan kelepçelerle geçirilen yangın hatları, imalatın bitip-test edilmesinden hemen sonra yangın dolabı ve sprink hatları 2 kat yağlı boya ile kırmızı renge boyanmalıdır. 9.1--Örnek Depo Hesabı: 1--Yangın Dolabından dolayı...............2x6 m3/h...........12 m3 2--Ek-8/a ya göre yağmurlama için............................43 m3 Toplam=55 m3 3--Ek-8/c ye göre hidrant için.................24 m3/h........24 m3 Toplam..................12+43+24=79 m3…70m3 9.2--Örnek Yangın Hidroforu Hesabı: 1--Ek-8/b ye göre Orta Tehlike-2 koruma alanı=180 m2 2--Tasarım yoğunluğu............................................5 lt/dk.m2 3--1 Sprinkin koruma alanı...12 m2 4-Sınıflar: Otoparklar…… ……………………………………………………orta tehlike-2 Hastane ,otel,konut,lokanta,kütüphane……………………………… orta tehlike-1, büyük mağazalar,konfeksiyon,triko,dokuma atölyeleri ,boyahaneler….. orta tehlike-3 sınıfındadır. 4.1--Pompa Debisi . orta tehlike -2 de Q1=5x144x60=43000 lt/h=43 m3/h orta tehlike -3 de Q1=5x216x60=64800 lt/h=65 m3/h Aynı anda 2 yangın dolabı açılırsa Q2=2x6=12 m3/h Orat teh-2 Toplam Hidrofor Debisi Q=43+12=55 m3/h Orta teh-3 Toplam Hidrofor Debisi Q=65+12=77 m3/h 4.1--Basma Yüksekliği Hesabı: Statik Yükseklik=67 m (örneğin) Boru Kayıpları=20 m (örneğin)—Yangın Tesisat Excel hesap formu-3 nolu ndan Akma Basıncı= 40 m Toplam Basınç kaybı=(67+20+40)x1,1=141 mSS 5--Seçilen Hidrofor: 1 ad elek+1 ad dizel+1ad jokey pompa grubu 1--Elektrikli Pompa=90 m3/h-140 mSS-85 kw-2950 d/d 2--Dizel Pompa=90 m3/h-140 mSS-85 kw-2950 d/d 3--Jokey Pompa:5 m3/h-145 mSS-5,5 KW-2950 D/D 10--Yangın Tesisatı Borulamasında Ana Boru çapları : 5.1-Yangın Tesisatı Boru Çapları:Yangın dolapları hattı , sprink hatlarından ayrı bir hat olarak ,2” galvaniz boru çekilir iken,sprinkler için değişik çağlarda(3/4”-3”)galvaniz-siyah boru kullanılabilmektedir.Tüm yangın dolap ve sprink zon-boruları ana yangın kolektöründen beslenmektedir.Yalnız yangın dolaplarına giden hatta,debiyi kısmak için kısma vanası kullanılması gerekir 10.1--Kritik Devre basınç hesabına uygun olarak önerilen boru çapları: 1--Yangın dolabında………………………………….DN50-65 2--Spring için kapalı ring çapı…..................................DN80 3--Yangın dolabı+spring tesisatı için ana boru çapı….DN100 olarak alınabilir. Örnek-2:Yada büyük otoparklar için 110 m3/h-80 mss-45kw lık yangın hidroforu(1 elektrik+1 dizel pompa)+10 m3/h-75 mss-4kw lık joker ve jokerin genleşme deposu. 11--Yangın dolapları genel olarak yangın merdiveni yada yangın merdiveni olarak kullanılacak merdivenin sahanlığına konulabilir.Yangın dolaplarının beslemesi için yangın hidroforu haricinde,ana su kolonuna bağlı bina ortak kullanım saatinden bir hat alınıp-bağlanabilir.Ve bu durumda dolaplar şehir şebekesi ile de takviye edilmiş olur. 12--Yangın Dolapları: Dolap Tipi: 6 kg kuru tip söndürücülü Kauçuk hortumlu suyu lansında hazır bulunduran tipte Hortum Çapı: 1" Hortum Boyu:20-25 m Dolaplar arası mesafe : 30-45 m aralıkla yerleştirilebilir. 13---Bina dışı bağlantı ve kolon hattı üzerinde itfaiye kullanımına uygun İtfaiye su alma ağzı 2"-21/2" öngörülebilir. 14—Sprink+YD bina yangın rezerv deposundan,hidrant şehir şebekesinden karşılanabilir.Ortak depo olması halinde Bina temiz suyu depoda belli m yüksekten alnınabilir. 15—Pompa odaları drenajı-15x24 süzgeç ile sağlanabilir. 2--Duman Tahliye-Basınçlandırma 1--Havalandırma kanalları, kaçış merdivenlerinden ve yangın hollerinden geçirilemez. 2--Yangın halinde, mevcut havalandırma sistemi duman tahliye olarak ta kullanılabilir.Bunun için havalandırma hesabı saatte 5 defa hava değişi şeklinde olurken,duman tahliye için bunun 2 katı 10 defa hava değişimi alınır.Bu anlamda 3000 d/d -10 hava değişimli fan alınır.Bu fan frekans inverteri ile havalandırmada 1500 d/d çalıştırılırken yangın detektöründen gelen sinyale göre normalde duman tahliye için devrinde çalıştırılır. 2.1—Hesapta bütün otoprakların havalandırma debisi 10 değişime göre hesaplanır(duman tahliye-havalandırma hesabı yapılır) ve en büyük fan seçilir çatıya konur. 2.1.1--Bütün katların hava kanalları ana kanala damper ile bağlanır.En büyük kat tam açılırken diğer katların damperi havalandırma debilerinin ana fan havalandırma debisine oranı kadar kısılır. 2.1.1.2-Ancak damper uygulanamıyorsa bu durumda her bodrum kat için ayrı ayrı 1 ad havalandırma-(1500 d/d-4/6 hava değişimli)+duman tahliye(3000 d/d)(1500 d/d havalandırma,3000 d/d duman tahliye-hız anahtarlı) ve 1 ad taze duman tahliyenin % 60 kadar taze hava için hücreli fan kullanılacaktır. 2.1.2--Bu şekilde tek fan ile bütün katlar hem duman tahliye hemde havalandırma yapabilir.Bu çözümle Fandan tasarruf edilir. 2.1.3—Bütün fanlar yangın duman dedektörüne bağlı olarak çalışan otomasyon sistemi ile çalıştırılacak ve aynı zamanda manuel olarak da çalıştırılabilmelidir. 2.1.4—Duman dedektörlerine bağlı fanların çalışması otopark da –otopark boş iken 1 parça kontrollü gazete yakılıp sistemin-fanların çalışması test edilebilir. 2.2--Jet fan sistemi yerel-kat için olduğu için jet fanların havalandırmada hızı -duman tahiyede hızı yarısına düşürülür. 3--Havalandırma kanalları çelik,alüminyum veya galvaniz olabilir.Plastik olmaz. 4--Duman tahliyede 2 menfez arası max.15 mt. 5--Otopark duman tahliyesi diğer bölümlerden bağımsız. 6--Birden fazla katta otopark varsa, havalandırmaları birleştirip, tek cihaz seçilebilir. (bu durumda cihaz, en yüksek katın kapasitesi seçilebilir, her kat emişine damper konur, toplanmasına gerek yoktur,bu durumda şöyle not düşülecek.: Yangın anında , diğer kat damperleri kapalı kalacak şekilde tasarlanacak.) 7--Galeri boşluklarınada duman tahliye yapılır.galeri yük.20 mt.ye kadar doğal haval.20 mt. üstü mekanik.(bina duman tahliye şartını sağlıyosa) 8—51.5 m yüksek binalarda kat koridorları için duman tahliye yapılmalı.Çetıya konmuş tek fan şaft zeminde sonlanmış(otoparka açılmayan) bütün katlarda damperli menfez ile hem havalandırma hem duman tahliye yapmalı.Yangın anında ilgili katın duman detektöründen gelen sinyal ile yangın santrali ile ilgili katta-alt ve üst katın motorlu damperini açar diğer katların damperini kapatır. 9--Jetfan sisteminde en fazla 3000 m2 bir zon olacak. 10--Otoparklarda, kirli hava debisinin %50-60 ı kadar da taze hava olacak.Tek katlı otopark ise, taze hava için otopark girişi kabul edilir. 11--Doğal hava hızı 1 mt/sn. 12—Otopark doğal duman tahliye sadece bu işle ilgili olmalı-kat hollerine kapalı olmalı- 12.1--kat holleri doğal havalandırma şatları sadece bulunulan kat-altı/üstü katları sadece hizmet etmeli.yada karşıt iki pencere ile kat holleri duman tahliyesi yapılmalıdır. 3—Basınçlandırma Sistemi: 1--Basınçlandırma sisteminde yangın damperi kullanılmaz. 2--Basınçlandırma sistemi olan merdivende, pencere olmamalıdır varsa de sabit olmalı açılmamalıdır. 3--Basınçlandırma fanı genelde 15000-20000 m3/h, daha yüksek binalarda 30-40.000 m3/h 4--Merd.kovası yük.25 m.nin altında ise tek noktadan üflenebilir.Fazla ise fan 2 noktadan kanalsız üflemeli. 4.1--Merd.kovası yük.25 m.-51,50 mt. arasında ise 2 üfleme ağzı. 5--Merd.kovası yük.51,50 mt. yi geçerse ya her kattan ya da 3 katta bir üfleme yapılmalı. 6--Acil durum asansörü çatıdan kuyuya basacak şekilde basınçlandırılır. 7--Kazan dairelerine alt ve üst havalandırma-kanalı-menfezi olacak. 8—Bir cihaz vs görmek için google de cihaz ismi yazıp-görsellerden bakılabilir. |
sosyal ağlarda paylaşma
